Przyjęto ustawę o przywracaniu przyrody: co oznacza ta przełomowa wiadomość

17 czerwca 2024 r. ogłoszono przełomową wiadomość- Rada UE przyjęła ustawę o ochronie przyrody. Ta wiadomość ma duże znaczenie dla wszystkich obywateli UE i wszystkich gatunków, w tym owadów zapylających.

NRL zostało przypieczętowane po długim procesie negocjacji

Ustawa o przywracaniu przyrody, zwana w skrócie NRL ma na celu przywrócenie ekosystemów lądowych i morskich UE. Jego celem jest odwrócenie poważnego spadku stanu przyrody w UE, gdzie obecnie tylko 15% siedlisk jest w dobrym stanie. NRL po raz pierwszy w historii zobowiązuje państwa do wprowadzenia odpowiednich środków w celu przywrócenia ekosystemów – dokładnie co najmniej 20% obszarów lądowych i morskich UE do 2030 r., co najmniej 60% do 2040 r. i co najmniej 90% do 2050 r.

Po raz pierwszy w historii prawnie wiążące cele mające na celu odbudowę ekosystemów zostaną wprowadzone w UE na taką skalę. NRL był przygotowywany i negocjowany przez bardzo długi czas. Przeszedł wiele zmian w procesie, aby ostatecznie zostać przegłosowanym w Parlamencie Europejskim w listopadzie 2023 roku. Mimo że nowe rozporządzenie zostało przyjęte w Parlamencie Europejskim, do tej pory czekało na przyjęcie przez Radę UE. Dzięki zmianie w głosowaniu ze strony Austrii i Słowacji uzyskano wymaganą większość i ustawa o przywracaniu przyrody została przypieczętowana.

Znaczenie NRL dla Parnassius apollo i wszystkich innych zapylaczy.

Ustawa ta odegra ważną rolę w przywracaniu wszystkich ekosystemów i wspieraniu wszystkich gatunków. Oto kilka aspektów tego, jak wpłynie ona na dzikie owady zapylające:

-Główne zagrożenia dla owadów zapylających, takie jak fragmentacja siedlisk i niska różnorodność biologiczna na obszarach rolniczych, będą teraz rozpatrywane systemowo, a państwa będą musiały wprowadzić rzeczywiste środki w celu zapobiegania i odwrócenia tych procesów.

-Państwa będą musiały wprowadzić środki w celu odwrócenia tendencji spadkowej liczebności owadów zapylających do 2030 r.

-Państwa będą musiały zaplanować i przedłożyć Komisji Europejskiej krajowe plany odbudowy, pokazujące, w jaki sposób zrealizują cele.

-Ponieważ państwa będą musiały mierzyć realizację celów, dane dotyczące owadów zapylających mogą stać się dla nich bardzo ważnym źródłem informacji do oceny.

-Grassland Butterfly Index będzie opcjonalny do pomiaru poprawy różnorodności biologicznej na obszarach rolniczych, co nadaje znaczenie owadom zapylającym jako wskaźnikom różnorodności biologicznej.

Parnassius apollo w swoim historycznym siedlisku, obszar Natura 2000. Polska. Zdjęcie: Julia Hava,

Co możemy wnieść jako jeden z projektów LIFE?

Istnieją różne sposoby, w jakie projekty LIFE mogą przyczynić się do szerszej perspektywy. Poprzez dostarczanie danych, opracowywanie i komunikowanie najlepszych praktyk w zakresie ochrony oraz dzielenie się doświadczeniami zdobytymi dzięki współpracy z bardzo zróżnicowaną siecią interesariuszy.

Dane dotyczące zapylaczy, a więc łąk i użytków zielonych, są ważne dla monitorowania warunków w pobliżu i na gruntach rolnych. Projekty LIFE budują najlepsze praktyki – na przykład w zakresie wypasu w celu zwiększenia różnorodności biologicznej użytków zielonych i muszą dostosować programy rolno-środowiskowe do ekstensywnego wypasu, aby rozwiązania te stały się wiarygodnymi źródłami dochodów dla rolników, a tym samym bardziej popularnymi rozwiązaniami.

Wypas na rzecz ochrony przyrody w Tyrolu, Austria

W ramach projektu LIFE Apollo2020 pracujemy nad poprawą warunków w siedliskach łąkowych i współpracujemy z wieloma interesariuszami: publicznymi i prywatnymi, w tym leśnikami, rolnikami, właścicielami kamieniołomów i lokalnymi mieszkańcami. Współpracujemy z nimi wszystkimi, aby zbudować sieć siedlisk dla tego gatunku. Rozpowszechniamy również wiedzę na temat wartości posiadania różnorodnych biologicznie ekosystemów i wielu korzyści płynących z posiadania różnorodnych gatunków jako sąsiadów.

Zbieramy najlepsze praktyki dotyczące ochrony użytków zielonych i Apollo. We współpracy ze wszystkimi zainteresowanymi stronami stawiamy czoła wyzwaniom i szukamy rozwiązań, które mogą przynieść korzyści lokalnym społecznościom i różnym gatunkom. Bez dialogu ze wszystkimi zainteresowanymi stronami nasze działania ochronne nie miałyby szansy przetrwać. Z przyjemnością podzielimy się naszym doświadczeniem i wiedzą, aby pomóc w odwróceniu fragmentacji siedlisk, która stanowi poważne zagrożenie dla tak wielu gatunków.

Mozaika krajobrazowa z różnorodnymi, połączonymi siedliskami przyrodniczymi jest tym, czego wielu gatunkom brakuje, aby móc wybrać najbardziej odpowiednie miejsce dla swoich działań – czy to do ukrycia się przed upałem, ucieczki przed powodzią, czy po prostu żerowania. Połączone siedliska zapewniają również możliwość migracji gatunków w celu znalezienia nowych miejsc/partnerów. Ustawa o przywracaniu przyrody będzie bardzo ważnym krokiem do odtworzenia bezpiecznych i zdrowych warunków życia dla różnych gatunków, w tym dla nas – obywateli.

Wiedza o siedliskach leży na wielu poziomach, w tym na poziomie lokalnym. Osoby pracujące nad projektami LIFE mają szansę zebrać bardzo różnorodne doświadczenia i odegrać znaczącą rolę jako posłaniec między poziomem lokalnym, naukowym, krajowym i międzynarodowym. Jako jeden z projektów LIFE – jesteśmy tutaj, aby przyczynić się do tej roli posłańca. Zachęcamy wszystkich do dokumentowania i wymiany wiedzy.

Ogrody dla Apollo: Coś dla motyli, gąsienic i ludzi

Jednym z kluczowych działań projektu Apollo 2020, „Ochrona Parnassius apollo w Polsce, Czechach i Austrii”, jest tworzenie siedlisk dla motyli i oferowanie działań edukacyjnych. Doprowadziło to do powstania Ogrodów dla Apollo. Ogrody te to specjalne przestrzenie, w których sadzimy bogate w nektar kwiaty dla motyli i rośliny żywicielskie dla gąsienic Apollo.

Każdy ogród powstaje przy bezpośrednim zaangażowaniu lokalnych gospodarzy terenu, pod kierunkiem naszych ekspertów. Przed rozpoczęciem sadzenia organizujemy prelekcje i warsztaty edukacyjne zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci. Niektóre ogrody, zwłaszcza te mniejsze, koncentrują się bardziej na edukacji. Na przykład ogrody szkolne podkreślają, w jaki sposób zmiana zarządzania ogrodem może przyciągnąć owady zapylające. Te małe przestrzenie tworzą również warunki, które wspierają wzrost populacji Parnassius apollo, ponieważ osobniki reintrodukowane w pobliżu rozprzestrzeniają się w tych ogrodach.

Tymczasem niektóre większe Ogrody dla Apollo zostały zaprojektowane jako siedliska, w których planowane są przyszłe reintrodukcje motyli. Wszystkie te ogrody znajdują się w obszarze działalności projektu, znanym jako Kraina Apolla. Dzięki wysiłkom podjętym w ramach projektu region ten staje się znany nie tylko ze swojego naturalnego związku z gatunkiem, ale także ze znaczenia kulturowego.

W tym roku stworzyliśmy cztery nowe Ogrody Apollo i ponownie odwiedziliśmy jeden założony w 2023 roku. Nasz sezon ogrodniczy rozpoczęliśmy w kwietniu od wizyty w Zespole Szkół Rzemiosł Artystycznych w Jeleniej Górze. Pomimo późnego siewu w czerwcu, z przyjemnością stwierdziliśmy, że rośliny wykiełkowały i rozprzestrzeniły się. Wspólnie z uczniami wysialiśmy kolejne nasiona i zamontowaliśmy tabliczkę z informacją o ogrodzie i projekcie. Mamy nadzieję, że łąka będzie nadal rosła i stanie się żerowiskiem dla wielu zapylaczy.

W maju posadziliśmy dwa Ogrody dla Apolla w pobliżu Ekocentrum w Uniemyślu. Na polu namiotowym Tatra Glamp w Okrzeszynie opowiedzieliśmy o motylu Apollo i jego siedlisku oraz przedstawiliśmy naszą obywatelską kampanię naukową „Gdzie jest duży biały motyl?”. Z pomocą gości kempingu i okolicznych mieszkańców przygotowaliśmy podłoże, posadziliśmy rozchodniki i wysialiśmy nasiona roślin łąkowych. Cieszymy się, że możemy kontynuować współpracę z nimi w celu rozszerzenia edukacji przyrodniczej w okolicy.

Później w maju wzięliśmy udział w corocznym Dniu Otwartych Domów Górnych Łużyc, gdzie zorganizowaliśmy kiermasz lokalnego rękodzieła i produktów. Wraz z odwiedzającymi zasadziliśmy kolejny Ogród dla Apolla na małym targu w pobliżu lokalnej karczmy.

Pomiędzy tymi działaniami odwiedziliśmy również Szkołę Podstawową nr 1 w Kamiennej Górze. Tamtejsi uczniowie pomogli nam stworzyć rozchodnikowe „rondo”, które miało stopniowo przekształcić szkolny trawnik w kwitnącą łąkę. Praca z tymi pełnymi energii dziećmi była zarówno zabawna, jak i owocna!

Największym wyzwaniem był dla nas Ogród dla Apolla w Domu Trzech Kultur Parada w Niedamirowie. Piękne otoczenie i wspierająca atmosfera sprawiły, że było to fantastyczne wydarzenie. Wspólnie z zespołem Karkonoskiego Parku Narodowego zorganizowaliśmy rodzinny festiwal, który obejmował wykłady, warsztaty i oczywiście prace ogrodnicze. Posadziliśmy 10 arów roślin przyjaznych motylom, a jesienią stworzymy siedlisko przy użyciu kruszywa wapiennego i większej ilości rozchodnika. Zawsze będziemy pamiętać ten dzień i inspirujące rozmowy z uczestnikami. Mamy nadzieję, że w przyszłym roku motyl Apollo odwiedzi Niedamirów i będzie cieszył się ogrodem tak samo jak my!

Patrząc w przyszłość, już teraz zastanawiamy się nad pomysłami na przyszłoroczne Ogrody dla Apollo. Jeśli jesteś aktywny lub mieszkasz w Sudetach Zachodnich i chciałbyś założyć z nami ogród, chcielibyśmy usłyszeć od Ciebie!