Wycieczki

Wizyta w zakładach hodowlanych w Jagniątkowie i Barchowie

Ośrodek hodowlany Jagniatków (PL)

W stacji hodowlanej w Jagniątkowie ekspert ds. reintrodukcji Grzegorz Hajnowski przedstawił najpierw samą stację hodowlaną, w której przez ostatnie lata wyhodowano kilka pokoleń motyla niepylaka apollo, liczących wiele tysięcy osobników. Duża część wyhodowanych motyli lub ich gąsienic została wypuszczona na wolność, mniejsza część służy do zapewnienia hodowli w kolejnych latach.

Następnie Grzegorz skupił się na szczegółach samej hodowli, pokazując uczestnikom swoje know-how, radząc na co zwracać uwagę i czego unikać. W szczególności skupił się na jajach i ich przechowywaniu przez zimę. W tym ważnym momencie procesu hodowlanego nie trzeba przesadnie dbać o jaja – wystarczy zabezpieczyć je przed ewentualnymi drapieżnikami i zbyt wysoką wilgotnością (istnieje ryzyko zarażenia pleśnią). Pudełka, w których układane są szalki Petriego z jajami, mogą być bez przeszkód umieszczane na zewnątrz (symulacja zimowania jaj w naturze). Jedynie w przypadku silnych mrozów lub innych ekstremalnych warunków pogodowych zaleca się tymczasowe umieszczenie skrzynek w nieogrzewanym pomieszczeniu (np. piwnicy).

Następnie Grzegorz opowiedział o kolejnych krokach w hodowli. Podkreślił przede wszystkim, że gąsienice są bardzo żarłoczne. Wiąże się to z koniecznością zapewnienia odpowiedniej ilości roślin pokarmowych. W warunkach hodowli w Jagniątkowie jest to głównie Hylotelephium maximum, w mniejszym stopniu inne gatunki rozchodników. Dla osobników dorosłych konieczne jest zapewnienie roślin nektarodajnych. Dodatkowo w stacji hodowlanej rośliny nektarożerne spryskiwane są nasyconym roztworem cukru wanilinowego w celu zwiększenia wartości energetycznej.

Ośrodek hodowlany Barchov (CZ)

Następnie uczestnicy przenieśli się do ośrodka hodowlanego w Barchovie w Czechach. Miloš Anders, który prowadzi stację, ma wieloletnie doświadczenie w hodowli różnych (głównie zagrożonych) gatunków motyli i posiada szczegółową wiedzę na temat wymagań życiowych i potrzeb zarówno osobników dorosłych, jak i gąsienic. Hodowlę motyla Apollo rozpoczął dopiero w kwietniu tego roku, ale nawet w tak krótkim czasie udało mu się z powodzeniem wyhodować dorosłe osobniki. Jaja złożone przez wyhodowane samice zostaną wykorzystane do kontynuowania hodowli w przyszłych latach.

Na podstawie systematycznych obserwacji Miloš doszedł do wniosku, że najlepszą rośliną pokarmową jest Hylotelephium maximum. Gatunek ten był zwykle preferowany przez gąsienice, nawet gdy oferowano im inny gatunek rozchodnika. Ważną obserwacją jest to, że szczególnie młode gąsienice wyraźnie preferują soczyste młode liście z wierzchołków rosnących roślin lub młode rośliny wykiełkowane z nasion.

W ciągu roku Miloš spotkał się również z wyższą śmiertelnością gąsienic. Na podstawie swoich obserwacji doszedł do wniosku, że najbardziej prawdopodobną przyczyną były wysokie letnie temperatury. Stacja hodowlana znajduje się w regionie Polabí, który jest jednym z najgorętszych obszarów Republiki Czeskiej. Zwrócił uwagę swoich kolegów z VIS, których stacja hodowlana będzie zlokalizowana na południowych Morawach, które są bardzo podobne klimatycznie. Dyskusje z innymi obecnymi wskazywały, że zwiększona śmiertelność może być również spowodowana toksycznymi substancjami, które tworzą się w roślinach rozchodnika w wysokich temperaturach. Odpowiednim środkiem zaradczym może być zatem uprawa roślin pielęgnacyjnych w półcieniu, a nie w bezpośrednim świetle słonecznym (przynajmniej latem).